Afaq MƏSUD

AYSUN


Yeni bağ qonşumuz - kənd təsərrüfatı nazirliyində aqrar sənaye ilə bağlı hansısa böyük bir idarənin rəisi işləyən Mehman Qulamdarovun bizi təkidlə evinə qonaq dəvət elədiyini eşidəndə əhvalım pozuldu. Tanımadığım insanların əhatəsində olmağın, üstəlik, protokol xatirinə deyilən ənənəvi sağlıqlar və süni ünsiyyət naminə quraşdırılan mənasız söhbətlər yığnağının içinə düşməyin mənim üçün nə qədər əzablı olduğunu bilən ərim günah dolu üzlə:
- Yaxşı deyil, nə qədər olmasa, qonşudu. Deyərlər: "saymadılar." - deyəndə, məxsusi olaraq, mənimlə - "yazıçı-qonşuyla" yaxından tanış olmaq məqsədi daşıdığını dəqiq bildiyim bu məclisdən yayınmağın mümkün olmayacağını hiss edib susdum.
Yaşı altmışı haqlasa da, seyrək, çal saçları, iri gözlüklü eynəyinin arxasında kölgələnən qoca gözləriylə daha ahıl görünən Mehman Qulamdarov öz ailəsi ilə - bir vaxtlar hansısa uzaq dağ kəndində şəfqət bacısı işləmiş, ərə gedib dünyaya bir oğlan uşağı gətirəndən sonra şəhərə köçmüş, əri dövlət qulluğuna keçəndən sonra kökəlib, ağırlaşıb, hərəkətsiz həyatdan və yağlı yeməklərdən tez-tez qan təzyiqi qalxan arvadı Zərifə xanımla və ailəsi ilə hansısa, uzaq ərəb ölkəsində yaşayan oğlunun on iki yaşlı qızıyla bizim bağdan bir neçə həyət aralıda, təmirini yenicə bitirib başa çatdırdıqları, zoğalı rəngli kirəmitli damı gün şüalarının altında narıncı bərqlər vuran üçmərtəbəli evdə yaşayırdılar. Burda həmçinin, Zərifə xanımın, həmin uzaq dağ kəndindən özüylə gətirib gəldiyi bir neçə qohumu da - orta yaşlı ər-arvad və balaca oğlan uşağından ibarət kiçik bir ailə də yaşayırdı. İlin əksər fəsilləri evin arxa tərəfindəki quş damından bir qədər böyük komada yaşayan bu adamlar, havalar soyuyanda və ev sahibləri şəhər evinə köçəndə də burda qalır, səhər-axşam həyətdə, ya binanın mərtəbələri arasında təsərrüfat və ev işləri ilə məşğul olurdular.
Neçə illərdən bəri yaydan-yaya nəzakət xatirinə, uzaqdan-uzağa salamlaşdığım, bəzi ötəri təsadüflərlə çimərlikdə, ya bağ yolunda rastlaşarkən, həyəcandan pörtüşmüş üzüylə yolumu kəsib xumarlı, ala gözlərini süzdürə-süzdürə guya hal-əhval tutan, əslində isə, ən yaxın məsafələrdən məni, ləzzətli şərbəti sümürən tək, "qurtum-qurtum içən" Zərifə xanımın çoxdannan bəri mənə "göz qoyduğunu" bildiyimdən, bu qəfil qonaqlığın təşəbbüskarının məhz o olduğunu həmin dəqiqə anladım.
Qonaqlığa, bu ailə ilə bizi necəsə, bir gün bağ yolunda tanış eləyib sonradan bütün ailə tarixçəsini danışan çəpər qonşumuz Salman müəllimin də, həyat yoldaşı Züleyxa xanımla dəvət olunduğunu biləndə, halım lap xarablaşdı. Darıxdırıcı evdar qadın həyatını sürən, il uzunu bağ evində yaşadığından, maraqsız, məzmunsuz günlərini, tanış-bilişin "həyat və yaradıcılığı" barədə əldə etdiyi təfərrüatlı məlumatlarla zənginləşdirən, düşdüyü məclislərdə, son mütaliədən aldığı təəssüratlarını zahirinə uyuşmayan kübarsayağı opera səsi ilə bölüşməkdən məxsusi bir həzz alan Züleyxa xanımın, mənə olan öldürücü marağından xilas olmağın yolları barədə düşündükcə, burda yeganə əlacın - məclislərdə tost deyib, lətifə danışmaqdan, sözü qurtaranda, sazı sinəsinə basıb qədim elə havaları oxumaqdan yorulmayan Salman müəllimin həyatsevər aktivliyinin arxasında gizlənmək olduğunu anladım.

***

Biz Mehman Qulamdarovgilin, damlarının rənginə uyğun əzəmətli bir zoğalılıqla rənglənmiş darvaza qapılarına yaxınlaşanda həyətdə heç kim gözə dəymirdi. Hardansa, evin arxa tərəfindən havaya aramla dağılan tüstünün ətrindən, orda kimlərinsə dinib-danışmadan, ehtiyatlı hərəkətlərlə kabab bişirdiyi bilinirdi.
Ayağımızı həyətə qoymaqla, evin yuxarı mərtəbələrinin hansıdansa Salman müəllimin, içi həyat sevgisi dolu, yağlı səsi eşidildi:
- Ay xoş gəlib səfa gətiribsiz! Bə hardasız bayaqdannan?.. Zərifə bajı da burda ürəyinin içini yeyib qurtardı. Dedik, bəs Sevda xanımın (yəni mənim) olsun ki, yenə bir işi çıxdı.
Salman müəllim sözünü bitirməyə macal tapmamış, Mehman Qulamdarovla Zərifə xanım, yerin içindən bitən tək, qarşımızda peyda oldular. Mehman Qulamdarov bizimlə, kənd və torpaqla bağlı kobud peşəsinə uyuşmayan incə bir nəzakətlə - ötəri, utancaq təbəssümlə salamlaşıb kənara çəkildi. Zərifə xanım, gün şüalarının altında bərq vuran daş-qaşlı paltarının uzun ətəklərini yellədə-yellədə irəli çıxıb:
- A-ay, nə gözəl adamlar gəlib?!.. - deyərək, məni bağrına basdı, sonra gözləri, kamına yetmiş xoşbəxt aşiq şöləsi ilə yana-yana, bizi utancaq tələbə yerişi ilə evə sarı uzanan ensiz cığırla müşayiət eləyə-eləyə - Səhərdənnən gözümüz yolda qalıb. Dedik, yəni yenə gəlməyəcəklər?.. - deyə-deyə içəri ötürdü.
Qapıları binanın ikinci mərtəbəsinin artırmasına açılan geniş otağa daxil olanda, girəcəyin ağzını kəsdirən Salman müəllimlə üz-üzə gəldik.
- Ay xoş gəlib, səfa gətiribsiz! - deyən Salman müəllim yoldaşımla öpüşüb-görüşüb, ev sahibinin genişürəkliyi ilə bizə süfrənin yuxarı başında yer göstərdi.
Otağın tən ortasında açılmış, üstü müxtəlif qəlyanaltılar, mer-meyvə və içkilərlə dolu təntənəli süfrənin arxasında Salman müəllimin arvadı Züleyxa xanımdan savayı, iki yaşlı ər-arvad və həmin yaşda, bir-birinə bənzər üç gombul qadın, bir də dolu bədənli, balaca bir qız uşağı əyləşmişdi. Bizi görüb onlar da ayağa qalxdılar və biz onlarla da bir-bir görüşüb tanış olmalı olduq.
- Bu, mənim rəfiqəmdi. - hardansa arxamdan, nəfəsini içinə qısa-qısa danışan Zərifə xanım yaxınımızda dayanan cütlüklərdən birini göstərib dedi. - Bu isə onun yoldaşıdı. Bu, Mehman müəllimin iş yoldaşı və onun xanımıdı. Bu isə mənim bacımdı. - deyə Zərifə xanım, gombul qadınlardan birini mənə təqdim elədi və o, gözlənilməz bir cəldliklə məni özünə sarı çəkib üz-gözümdən öpdü. - Bu isə onun qızlarıdı. - bacısının bu "yersiz" hərəkətindən pərtləşib pörtən Zərifə xanım o biri gombullara işarəylə deyib balaca qıza sarı çöndü - Bu da mənim nəvəmdi. Gələcəkdə sizin kimi yazıçı olmaq istəyir.
Zərifə xanımın bu sözündən ürəyim düşdüsə də, özümü o yerə qoymadım, birtəhər gülümsünüb ağızucu:
- Afərin. - dedim.
Bizim üçün süfrənin ən mötəbər hissəsində ayrılmış yerlərimizi tutduqdan sonra ortaya çaşqınlıq dolu, pərt bir sükut çökdü. Sonra kimsə evin sahibini - süfrənin aşağı başında oturub fikrə dalmış Mehman Qulamdarovu dümsüklədi və o ayağa qalxıb rəngi ağara-ağara, sözlərin axırını yeyə-yeyə, tələsik bir "xoşgəldin" dedikdən sonra üzünə zillənən baxışlardan tezcə qurtulmaqdan ötrü, araq dolu qədəhini heç kimlə toqquşdurmadan, birnəfəsə başına çəkib yerinə oturdu. Sonra Salman müəllim ayağa qalxdı, geniş, rahat qarnını qabağa verib, qayışını, qundağından qılınc sivirəcək tək sahmanlayıb, özünü məclisin tamadası elan elədi və xırıltılı səsiylə bir xeyli Mehman Qulamdarovdan - onun hədsiz kövrək və incə təbiətindən, qayğıkeş ailə başçılığından, əvəzsiz yol yoldaşlığından, nazirlikdə qazandığı hörmət-izzətdən, kənd təsərrüfatı sahəsində gördüyü misilsiz işlərindən danışdı...
O danışdıqca, Zərifə xanım məmnun təbəssümlə qonaqların nimçələrini qəlyanaltılarla doldurdu, sonra həyəcan və çaşqınlıq dolu ala gözlərini mənə süzdürə-süzdürə, növrəstə qız səsiylə:
- Hamısı fransız reseptləriylə hazırlanıb. - dedi - Bilirəm, Avropada tez-tez olursunuz, belə yeməklərə üstünlük verirsiniz. Məxsusi sizin üçün bişirilib.
Onun bu sözünə nə cavab verəcəyimi bilmədən, gülümsünməklə kifayətləndim və əlimi meyvə dağının üstünə şabalıdı örtük kimi salınan üzüm salxımına uzatdım. Əlim hündür ayaqlı, çini meyvəqabının böyründən asılan kiçik ölçülü karton qırığına toxundu və mən bunun, qabın satış etiketi olduğunu anladım. Sonra içinə müxtəlif qəlyanaltılar, şorabalar və salatlar yığılmış digər büllur və çini qabların da, həmin qızılı bağlı satış etiketləri ilə qoyulduğunu görüb təəccübümü gizləməkdən ötrü qablara işarə ilə:
- Gözəl qablardır. - dedim.
Mənim bu sözümdən cuşa gələn Zərifə xanım otağın yuxarı küncünə söykədilmiş şüşəli bufetə baxa-baxa, gizli qürur dolu utancaqlıqla:
- Bunların hamısını çin kataloquyla gətizdirmişəm. - dedi və mən, adamboylu bufetin rəflərində böyür-böyürə yığılan güldanların, meyvə və krüşon qablarının da burda, mağaza piştaxtasına qoyulan şəkildə - həmin qızılı bağlı satış etiketləri ilə düzüldüyünü gördüm.
- Mənim nəvəm... – Zərifə xanım qəfildən əlini bayaqdannan bəri yanında oturub nəfəs dərmədən, tər-qan içində salat təpişdirən uzun hörüklü, gombul uşağın çiyninə qoydu - ...elə gözəl şeirlər yazır ki?!.. İstəyirəm, sizə oxusun. - dedi və mən söz deməyə macal tapmamış, üzünü uşağa tutub – Di oxu, qızım. - dedi.
Zərifə xanımın bu sözündən, əmr almış kimi ayağa qalxan qız ovurdlarındakını üsulluca udub, əllərini arxasında çarpazlayıb, ucadan şeir oxumağa başladı.
Məclisə kövrək bir sakitlik çökdü, hamı uşağın oxuduğu şeirə diqqət kəsildi.
Şeir Zərifə xanıma ithaf edilmişdi. Məzmunu təxminən, uşağa analıq qayğısı göstərən sevimli nənə haqqında idi və hamının nə vaxtsa, hansısa dərsliklərdən məcburi qaydada əzbərlədiyi ənənəvi ana şeirlərinin təkrarı, ya bəlkə də elə əsli idi.
Uşaq şeiri bitirib yerinə əyləşdi, hamı əl çalıb nəyə görəsə, mənə baxdı.
- Gözəl şeirdi. - mən pərtliyimi birtəhər gizlədib dedimsə də, şeirdən bir o qədər də feyziyab almadığımı deyəsən, hamı başa düşdü və ortaya düşən gərgin pərtliyi aradan qaldırmaq üçün yenə Salman müəllim işə qarışdı, ayağa qalxıb böyük ədəbiyyatın və mənim sağlığıma uzun-uzadı, təntənəli bir sağlıq dedi, hamını da bu sağlığa ayaq üstə içməyə məcbur elədi.
...İkinci sağlıqdan sonra Mehman Qulamdarovun rəngi elə bil bir qədər özünə gəlmişdi, azca iştahı da açılmışdı, eynəyini gözünə basıb çəngəl-bıçağını ehmal-ehmal işlədə-işlədə, nimçəsinə yığılan yeməklərin içində, nə isə hədsiz xırda bir şey axtaran tək, eşələnirdi.
Bir qədərdən sonra məclis "arəstə" həddinə çatdı. Salman müəllim sağlıq deməkdən ötrü daha ayağa qalxmır, ürəyindən keçənləri elə oturduğu yerdə, ağzındakıları çeynəyə-çeynəyə, ya da elə dolu ovurdlarla deyir, Züleyxa xanım süfrənin o biri tayından məhəbbət və maraq dolu gözlərlə mənə baxır, ağzına qoyduğu xırda tikələri nəzakətlə çeynəyə-çeynəyə, nə vaxtsa oxuduğu Robindranad Taqorun, adını heç cür xatırlaya bilmədiyi hansısa əsərindən misallar gətirir, "ana və qızlar dəstəsi" onun söhbətini binəva heyranlıqla dinləyir, kişilər öz aralarında sağlıq deyib anekdot danışır, mövzu qurtaranda da süfrəyə düzülən yeməkləri tərifləyirdilər.
Bircə Mehman Qulamdarov dinib-danışmırdı. Eynəyinin arxasından görünməyən gözlərini harasa zilləyib, çəngəlinə keçirdiyi tikələrdən ağzına qoyur, həvəssiz-həvəssiz çeynəyə-çeynəyə, danışanlara baxsa da, heç kimi eşitmədiyi, bütün vücuduyla, yaxınlığındakı musiqi mərkəzindən asta avazla, elə bir birbaşa qulağına süzülən həzin musiqiyə diqqət kəsildiyi hiss olunurdu.
Mən, otağı başına götürən hay-küyün içinə hansısa xəfif uzaqlıqlardan süzən və süfrənin yalnız hansı hissələrindəsə eşidilən musiqiyə diqqət kəsildim və bunun, ölkənin məşhur pop-ulduzu - yarıçılpaq geyimləri və duzlu ədalarıyla kişi pərəstişkarlarının xüsusi rəğbətini qazanmış Aysunun dillər əzbərinə çevrilmiş mahnılarından biri olduğunu anladım.
...Məclisin kuliminasiya məqamı yetişəndə - süfrəyə aş veriləndə, Salman müəllim qəfildən ayağa qalxıb əllərini, kimisə qucaqlamağa hazırlaşan tək, yanlara açaraq:
- Çalın, oynuyajam! - deyə bağırdı və əl atıb musiqi mərkəzinin səsini artıraraq, ortaya düşüb, sirk ayılarının rəqsini andıran köntöy hərəkətlərlə oynamağa başladı.
Hamı əl çaldı. Qonaqlardan biri də - Mehman Qulamdarovun iş yoldaşı - balaca, tosqun kişi də ayağa qalxıb, onunla rəqs eləməyə girişdi, hər ikisi, yeyib-içməkdən ağırlaşmış ayaqlarını mümkün qədər tərpədə-tərpədə, musiqinin ritminə uyğun olmayan hansısa ayrı havanı oynadılar. Bir qədər sonra rəqsə qadınlar da qatıldı. Bayaqdannan bəri danışa-danışa, üst-üstə yediklərini həzmə vermək eşqiylə, onlar da musiqinin ritminə uyğun olmayan hərkətlərlə bir xeyli rəqs etdilər...
Mənsə diqqətim, bir əlini çənəsinin altına dirəyib «rəqqasları» eynəyinin kölgəli şüşələri arxasından müşahidə edən Mehman Qulamdarovda idi.
Rəqs bitdikdə və rəqs edənlər tövşüyüb ləhləyə-ləhləyə öz yerlərinə qayıtdıqda o, qəfildən ayağa qalxdı, araq dolu qədəhi əlində titrəyə-titrəyə, avazımış üzüylə:
- Səhərdən oynayırsız... amma bu, oyun havası deyil... - deyib susdu, sonra dayandığı yerdə elə bil ləngər vurdu.
Ortaya pərt bir sükut çökdü.
Salman müəllim stuluna yayxanıb, əllərini qoçusayağı ədayla şalvarının ciblərinə dürtdü:
- Mən urusca da oynuyuram! - dedi və bərkdən-bərkdən güldüsə də, ona qoşulub gülən olmadı.
Mehman Qulamdarov hələ də əlində qədəh, ayaq üstə dayanmışdı... uzun cərrahiyyə əməliyyatından ayılan xəstənin səsiylə zəif-zəif:
- Mən bir söz demək istəyirəm. - dedi və çilçırağın gur işığında parıldayan eynəyinin arxasından bu dəfə bir-bir hamıya baxdı. - Gəlin, bu badələri Aysun xanımın sağlığına içək.
Hamı pərt-pərt bir-birinə baxdı.
- Bu mahnını çox müğənnilər oxuyur. Türklər də oxuyur, fransızlar da, ruslar da... Amma əslində, bu mahnını heç kim oxuya bilmir. - o dedi və susdu.
- Tay onu sən yaxşı bilərsən!... - kimsə süfrənin aşağı başından atdı və məclisin kişi cinahı bir-birinə mənalı-mənalı baxa-baxa hırıldadı.
Zərifə xanım da pərt bir gülüşlə gülüb yarızarafatla:
- Siz gülürsüz, amma vəziyyət heç də ürəkaçan deyil. - dedi və geriyə qanrılıb, Aysunun müxtəlif pozalı, yarıçılpaq şəkilləri vurulmuş divar rəflərini göstərdi.
Hamı da onun səsinin alt qatında közərən gizli, köhnə bir ağrının yandırıcı izlərini hiss etdi.
- Balam, niyə özünə bu qədərnə zülm eliyirsən? Dərdıı de, həll eliyəy da! Bu da əkin sahəsi almaq döyül ha! - Salman müəllim deyib süni gülüşlə yenə bərkdən-bərkdən güldü və hamı ona qoşulub yalandan güldüsə də, Mehman Qulamdarovun əhvalı dəyişmədi. O, əlindəki arağı yarıyacan içib yerinə əyləşdi, hamının zilləndiyi üzünü gizləməyə yer tapmadı və qəfildən:
- Siz bilirsiniz ki, o, burdan köçüb getmək istəyir?.. - dedi və yenə çilçırağın işığından alışıb-yanan eynəyinin arxasından qonaqlara baxdı.
- İşə düşmədik?.. - kimsə süfrənin o biri başından dedi və yenə hamı güldü.
Mehman Qulamdarov qəhərini zorla udub bu dəfə çox ciddi:
- Siz gülürsüz, o isə gedir. - dedi və çönüb indi də pəncərədən harasa elə baxdı, elə bil bu dəqiqə orda qatara, ya təyyarəyə minməkdə olan Aysunla vidalaşdı.
- Gedir, getsin da! - yenə Salman müəllim yerində qurcalana-qurcalana dedi və niyəsə mənə baxdı - Heç dəxli var?.. Durub indi yalvaraq ona ki, "sən mənim canım, getmə"?..
Zərifə xanım ortaya düşən pərtliyi aradan qaldırmaq üçün:
- Bıy, aş soyudu ki?!.. Niyə dayanmısız?!.. - dedi və ayağa qalxıb tələsik hərəkətlərlə nimçələrə aş çəkdi. - Bu düyünü Mehmana İrandan pay göndəriblər. İran şahı Pəhləvinin şəxsən özünün yediyi düyüdü. Bunu orda xüsusi plantasiyalarda yetişdirillər. – sonra gözlərini qıyıb xüsusi vurğuyla - Məxsusi adamlar üçün. – deyə əlavə elədi.
Zərifə xanım ərinin də nimçəsinə aş çəkdi və özü də oturub, hamıyla bir aş yeməyə başladı.
...Mehman Qulamdarov aşa toxunmadı. Onun, yenə hansısa gözəgörünməz, tük nazikliyində səsin üzəriylə qulağına axan mahnıya diqqət kəsildiyi, bütün vücuduyla musiqidə və səsdə əridiyi bilinirdi.
Qonaqların diqqətini ərindən yayındırmağa çalışan Zərifə xanım:
- Düyünün ətrini hiss edirsiz? - deyəndə, qonaqlar bir ağızdan: "Əladı!" - deyə cavab verdilərsə də, tezliklə hamının Aysunun, ölümcül sakitliyin içində tədricən gül kimi pardaxlanan səsinə diqqət kəsildiyi məlum oldu.
Mehman Qulamdarov məclisin sonunadək dinib-danışmadı, bizimlə yanaşı otura- otura, həm də hardasa, buralardan çox-çox uzaqların yandırıcı iztirabları içində üzülə-üzülə, sağlıqları və lətifələri heç nə qəbul eləməyən üzüylə "dinləyə-dinləyə", yenə həmin məchulluğunda bata-bata qaldı...
...Çay süfrəsi bitib-başa çatanda və biz, o biri qonaqlarla bir ayağa qalxıb evə getmək üçün binanın artırmasına çıxanda, Mehman Qulamdarov evin sahibi kimi simvolik şəkildə də olsa, qonaqlarla vidalaşma mərasimində iştirak etdisə də, onun özündə olmadığı, harasındansa ölümcül zədə almış yaralı heyvan hərəkətləri ilə vurnuxduğu heç kimin gözündən yayınmadı.
- Axır vaxtlar o, çox yorulur. Həm də çox içir. - məclisin yöndəmsiz sonluğundan tutulmuş Zərifə xanım bizi çöl qapısına ötürə-ötürə dedi - Ona isə qəti içmək olmaz. Həkimi də deyir...
***

...Bir neçə gündən sonra biz, Mehman Qulamdarovun, işə gedərkən, öz maşınında qəzaya düşərək dünyasını dəyişdiyindən xəbər tutduq. Deyilənə görə o, səhər saatlarında yol gedərkən, qəfil ürək çatışmazlığından, yüksək sürətlə sürdüyü maşınını yoğun yol sütununa çırparaq, həlak olmuşdu. Özünü qəza yerinə çatdıranların təsvirlərinə görə sütuna çırpılıb qabaq hissəsini dağıdan maşının mühərriki sıradan çıxsa da, maqnitafonundan süzülən qadın müğənnisinin səsi qəribə, qorxunc bir əks-sədayla yuxulu şəhərin ala-toranlığına dağılrmış… Bunu eşidəndə mən, bir neçə gün əvvəl Mehman Qulamdarovgildə dinlədiyim Aysunu xatırladım.
...Mehman Qulamdarovun bağ evində qurulan dəfn mərasiminə yığışanlar, ata-anasının yeganə oğlu olan bu utancaq adamın bütün həyatını ağır zəhmət və əzab içində keçirdiyindən, hələ məktəb illərindən gözaltı elədiyi istəklisi olsa da, cavan ikən dünyasını dəyişmiş əmisinin başsız qalan ailəsinə dayaq olmaq məqsədi ilə öz əmisi qızına evlənmək məcburiyyətində qaldığından, gənc yaşlarından min bir əziyyətə qatlaşıb ailəsini və yaxın qohum-əqrəbasını dişiylə-dırnağıyla saxlamasından, dövlət işinə keçəndən sonra kənd camaatı üçün gördüyü xeyirxahlıqlarından və bütün bu işlərlə yanaşı hədsiz təvazökar və kövrək təbiətindən danışdıqca, qadınlar ağlaşır, mənsə, bu dünyada hər şeyi əldə edib yorulan bu adamı necəsə, uzaqdan-uzağa yeknəsəq həyat marşrutundan çıxaran və bununla da onun, anlaqsız, sevgisiz, qurama həyatına son qoyan Aysun haqqında - kişiləri əlcək kimi dəyişən, bu dağınıq təbiətli, məsuliyyətsiz estrada ulduzu barədə düşünürdüm...